Ո՞Վ Է ՔՈ ԸՆԿԵՐԸ
Մարդն արարված չէ միայակ ապրելու համար: Ինչ-որ մեկին իր կողքին ունենալու պահանջը Աստված տեսավ դեռ մեր նախահոր՝ Ադամի մեջ եւ ասաց. «Լավ չէ‚ որ մարդը միայնակ լինի: Նրա նմանությամբ մի օգնական ստեղծենք նրա համար» (Ծննդ. 2:18):
Մենք բոլորս կարիք ունենք կիսվելու‚ վստահելու‚ ապավինելու‚ մխիթարվելու‚ քաջալերվելու: Դրա համար է‚ որ շարունակ փնտրում ենք մեկին‚ որի հետ կկիսենք մեր սրտի ուրախությունն ու տխրությունը‚ որին կվստահենք մեր գաղտնիքները‚ որին կապավինենք մեր դժվարության պահերին‚ որը մեզ կմխիթարի, կքաջալերի մեր անկման ու տկարության պահերին:
Մենք փնտրում ենք ընկեր: Նրան փնտրում ենք մեծ աշխարհի հետ ունեցած մեր հաղորդակցման առաջին իսկ պահերից‚ որ կարող է լինել մանկապարտեզը‚ հետո՝ դպրոցը‚ բուհը‚ աշխատավայրը եւ այսպես շարունակ‚ այնտեղ‚ ուր կյանքի գետը տանում է մեզ: Եվ լավ ընկեր ունենալը դառնում է մարդու ամենացավոտ խնդիրներից մեկը: Որքա̃ն հաճախ հայտնվում ենք խաբված վիճակում‚ որքա̃ն հաճախ երկար տարիների ջերմ ու մտերիմ ընկերությունը փոխվում է սառնության ու օտարության: Իսկ երբեմն էլ այնքան խորն է լինում հիասթափությունը‚ որ մարդ պարզապես խուսափում է ընկեր ունենալուց՝ դառնալով մռայլ ու մենակյաց:
Եվ որքա̃ն սահմանափակ են աշխարհասեր մարդու կարողությունները մեկ ուրիշին անմնացորդ նվիրվելու համար‚ որքա̃ն տկար է նա դիմացինի շահը փնտրելու համար‚ որքա̃ն անկարող է ամեն ժամանակ գոհացնելու իր ընկերոջը:
Եվ, իսկապես, ո՞վ կարող է լինել քո իսկական ընկերը: Այս հարցի պատասխանը տալու համար Տեր Հիսուս մի հրաշալի առակ պատմեց օրինականին‚ որն ուզում էր իմանալ‚ թե ի՞նչ պետք է անի ինքը‚ որպեսզի հավիտենական կյանք ժառանգի: Դրա համար նա պետք է կատարեր ընդամենը օրենքի մեջ գրվածը. «Պիտի սիրես քո Տեր Աստծուն քո ամբողջ սրտով եւ քո ամբողջ հոգով եւ քո ամբողջ զորությամբ եւ քո ամբողջ մտքով. եւ պիտի սիրես քո ընկերոջը‚ ինչպես քո անձը» (Ղուկ. 10:27): «Իսկ ո՞վ է իմ ընկերը»‚- հարցրեց օրինականը: Եվ Հիսուս պատմեց Բարի սամարացու առակը:
Երուսաղեմից Երիքով տանող ճանապարհին կիսամեռ ընկած էր մի մարդ‚ որին թալանել ու վիրավորել էին ավազակները: Պատահաբար այդ ճանապարհով իջնում էր մի քահանա: Տեսնելով վիրավոր մարդուն՝ քահանան անցավ նրա կողքով եւ շարունակեց իր ճանապարհը: Հետո մի ղեւտացի անցավ այդ նույն տեղով: Նա նույնպես կարծրացրեց իր սիրտը ու հեռացավ օգնության կարոտ մարդու մոտից: Բայց մի սամարացի‚ որ նույնպես անցնում էր այդ կողմով‚ խղճաց‚ մոտեցավ ընկածին‚ փաթաթեց նրա վերքերը‚ վրան ձեթ ու գինի լցրեց ու իր գրաստի վրա դնելով՝ տարավ մոտակա պանդոկը՝ հոգալով նրա կարիքները: Հիսուսի այն հարցին‚ թե ո՞րն էր այդ երեքից իսկական ընկերը ավազակների ձեռքն ընկածի համար‚ օրինականը պատասխանեց. «Նա‚ որ ողորմություն արեց»: Քահանան‚ ղեւտացին‚ որոնք Աստծուն ճանաչող‚ Աստծուն ծառայող մարդիկ էին‚ խուսափեցին մարդուն ծառայելուց‚ որի համար հենց կոչված էին: Իսկ ահա սամարացին‚ որն արհամարհված ու մերժված էր հրեաների կողմից եւ որին արգելված էր հաղորդակցվել նրանց հետ‚ մոռանալով մարդկային այդ արգելքները՝ լսեց իր խղճի ձայնը եւ արեց այն‚ ինչ ինքը կուզենար‚ որ ուրիշներն անեին իրեն‚ եթե ինքը հայտնված լիներ այն նույն վիճակում:
Ահա թե ո՞վ է քո ընկերը՝ նա‚ ով քեզ սիրում է իր անձի պես: Սիրել մեկ ուրիշին քո իսկ անձի պես՝ նշանակում է ուրախանալ նրա հաջողությամբ այնպես‚ ինչպես կուրախանայիր քո հաջողությամբ եւ տխրել նրա ձախորդությամբ այնպես‚ ինչպես կտխրեիր քո իսկ ձախորդության համար: Բայց որտե՞ղ կգտնես այդպիսի մեկին եւ հնարավո՞ր է արդյոք‚ որ դու ինքդ լինես այդպիսին: Աստծուն չճանաչող ցանկացած մարդ կասի‚ որ դա պարզապես անհնարին է՝ հիմք ընդունելով մարդու եսակենտրոն բնությունը: Սակայն‚ հուրախություն բոլորիս‚ Աստծո խոսքը հակառակն է ապացուցում: Աստված երբեք չի պատվիրում մի բան‚ որը հնարավոր չէ անել: Եվ եթե գրված է. «Սիրի՛ր քո ընկերոջը քո անձի պես», նշանակում է հնարավոր է հասնել այդ վիճակին‚ նշանակում է՝ սա է Աստծո կողմից մարդու համար նախանշված չափանիշը: Մեր երկնային Հոր կամքն է‚ որպեսզի Իր բոլոր զավակները լինեն «բարի սամարացիներ»: Տեր Հիսուս Ինքը հայտնվեց որպես Բարի սամարացի ու մեզ սիրեց Իր իսկ անձի պես: Մենք‚ որ աշխարհից‚ սատանայից՝ «ավազակներից» թալանված ու բզկտված ընկած էինք‚ Հիսուս մոտեցավ‚ բժշկեց մեր վերքերը‚ բարձրացրեց եւ ասաց. «Ապրի՛ր»: Նա դարձավ մեր ընկերը‚ որովհետեւ ողորմություն արեց՝ մեր փոխարեն խաչվելով ու մեզ ներելով: Նա իմ եւ քո ընկերն է: Ուզո՞ւմ ես վստահել եւ երբեք հուսախաբ չլինել‚ ուզո՞ւմ ես հասկացվել այնպես‚ ինչպես կաս‚ ուզո՞ւմ ես մխիթարվել‚ երբ տրտմած ես‚ ուզո՞ւմ ես միմիայն սեր վայելել՞ փնտրիր եւ կանչիր Նրան: Նրա անունն է՝ «Սքանչելի, խորհրդակից‚ Հզոր Աստված‚ Հավիտենականության Հայր»:
Խորհրդային ժամանակներում շատ տարածված մի դիմելաձեւ կար. երբ հիմնարկների պետերին‚ պաշտոնյաներին‚ նշանավոր մարդկանց դիմելիս նրանց ազգանուններից առաջ ասում էինք՝ «ընկեր»: Կարեւոր չէ‚ թե ինչպես կամ ում կողմից էր ընդունվել այն‚ բայց‚ համոզված եմ‚ որ արվել էր ընկեր բառի իմաստը արժեքավորելու‚ բարձրացնելու նպատակով: Ցավոք‚ այդ դիմելաձեւի մեջ ընկեր բառը բոլորովին կորցրել էր իր բուն նշանակությունը եւ մնացել էր սոսկ որպես ձեւ: Ավելին՝ այն մի տեսակ սառնության‚ օտարության պատ էր առաջացնում դիմողի եւ հասցեատիրոջ միջեւ: Բայց Տեր Հիսուս իր մահով քանդեց ամեն սառնության ու օտարության պատնեշներ Իր եւ մարդկանց միջեւ: Եվ Աստված «ամոթ չի համարում» ոչ միայն ընկեր‚ այլ ավելին՝ եղբայր կոչել մարդուն եւ ասում է. Քո անվան մասին պիտի պատմեմ իմ եղբայրներին‚ եւ ժողովրդի հավաքույթի մեջ պիտի գովաբանեմ քեզ» (Եբր. 2:12): Տերը մարդկային մարմին հագավ‚ որպեսզի ամբողջովին նմանվի Իր եղբայրներին՝ մարդկանց‚ որպեսզի ապրի մարդկային կյանքով‚ ճաշակի մարդուն պատահող ամեն դժվարություն ու փորձություն:
Չկա մի իրավիճակ‚ որի մեջ Տերն անկարող լինի մեզ օգնել‚ չկա մեզ համակող մի հոգեվիճակ‚ որ Հիսուս չհասկանա‚ չկա մի գաղտնիք‚ որ չկարողանաս վստահել Նրան‚ կիսվել Նրա հետ: Կան գաղտնիքներ‚ որոնք մենք պահում ենք մեր սրտի ամենածածուկ տեղերում եւ դրանց մասին չենք համարձակվում ասել եւ ոչ մեկին‚ անգամ ինքներս մեզ հաճախ ամաչում ենք խոստովանել եւ ջանում ենք չհիշել‚ մոռացության տալ: Բայց մեր Տերը գիտի ամեն բան‚ Նա սրտեր ու երիկամունքներ քննող է եւ սիրում է‚ երբ մենք ամբողջովին դատարկվում ենք Իր առաջ‚ երբ գալիս ենք Նրա մոտ այնպես‚ ինչպես կանք: Նա մարդու նման չի վարվում‚ երբեք չի հիշեցնում մեր անկումներն ու պարտությունները‚ երբեք ճնշվածություն ու անլիարժեքություն չի առաջացնում‚ ընդհակառակը՝ վերցնում է այդ ամենը եւ փոխարենը տալիս մարդկային մտքից վեր խաղաղություն:
Տերը կամենում է‚ որ մենք էլ՝ Իրեն հավատացողներս‚ լինենք Իր նման‚ ապրենք ոչ միայն մեր անձին հաճո լինելու համար‚ «այլ մեզնից յուրաքանչյուր ոք թող ընկերոջը հաճելի լինի ի շինություն բարի գործերի» (Հռովմ. 15:2): Ու եթե սիրում ես Հիսուսին‚ ջանք արա կատարելու Նրա այս կամքը‚ որովհետեւ Տերն ասաց. «Եթե մեկը սիրում է ինձ‚ իմ խոսքը կպահի» (Հովհ. 14:23):
Գտի՛ր քո ընկերոջը եւ ինքդ էլ եղիր նրա նման հավատարիմ ընկեր: Եվ թող քո քաղաքը‚ քո երկիրը‚ ողջ աշխարհը լցվի իսկական ընկերներով: Իսկ եթե դժվար է քեզ համար‚ խնդրի՛ր Տիրոջը‚ որ Ինքը քո մեջ ձեւավորի «բարի սամարացու» սիրտ: Նա կարող է‚ Նա ուզում է այդ անել:
Էմմա ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ
AVETABER